Drugsgebruiksruimten zorgen voor een aanzienlijke daling in drugsgebruik en drugsgerelateerde criminaliteit. Dit blijkt uit onderzoek van VU-hoogleraar Stedelijke Economie en Vastgoed Hans Koster en Sofia Franco (Universiteit van Californië – Irvine). Ook opvallend: in wijken met deze ruimtes stijgen de huizenprijzen met 2,5%.
Een gebruiksruimte biedt drugsverslaafden een veilige en rustige plek om hun drugs te gebruiken, zonder opgejaagd te worden. Deze ruimtes zijn vaak onderdeel van een opvanglocatie, waar hulpverleners aanwezig zijn voor ondersteuning. Het onderzoek werd uitgevoerd in meerdere Nederlandse steden met drugsgebruiksruimten. Over een periode van 20 jaar zijn wijken mét en zonder deze ruimten met elkaar vergeleken om de effecten nauwkeurig in kaart te brengen. Uit het onderzoek van Koster blijkt dat in wijken met drugsgebruikersruimten het drugsgebruik sterk afneemt (met 13 procentpunt). Daarnaast toont het onderzoek aan dat de criminaliteit, zoals het dealen op straat, met 24% daalt. “Mensen krijgen nog steeds hun drugs, maar dat gebeurt veel minder op straat. Ze gebruiken vaker binnen, waardoor ze minder zichtbaar zijn in het straatbeeld,” legt Koster uit.
Stijging van huizenprijzen
Naast de afname in criminaliteit toont het onderzoek ook aan dat de huizenprijzen in lage-inkomensbuurten met 2,5% stijgen. “Dit komt doordat de problemen met drugsgebruik en -handel voornamelijk in die buurten voorkomen. Als je die problemen oplost, wordt de buurt aantrekkelijker om in te wonen, wat de huizenprijzen doet stijgen”, zo legt Koster uit. In hogere inkomensbuurten bleek er geen merkbare invloed op de woningprijzen. Dit komt volgens Koster waarschijnlijk doordat het stigma rond drugsgebruik daar sterker is. “In lage inkomensbuurten zijn mensen vaak blij als de problemen worden aangepakt. Drugsgebruik is daar een groter onderdeel van het straatbeeld, dus als dat vermindert, ervaren de bewoners dat als een verbetering. In hogere inkomensbuurten speelt het stigma een grotere rol. Mensen met een hoger inkomen willen niet geassocieerd worden met drugsgebruik of gebruikersruimtes, en willen er niet naast wonen. Dat zorgt ervoor dat de impact op huizenprijzen daar minder groot is”, aldus Koster.
Onverwachte resultaten
Voorafgaand aan het onderzoek was Koster sceptisch over de mogelijke effecten. “We verwachtten weinig invloed op criminaliteit of huizenprijzen. We dachten zelfs dat mensen misschien rondom de gebruikersruimten zouden blijven hangen, wat drugshandel zou kunnen bevorderen,” vertelt hij. De resultaten bewezen echter het tegendeel: “Gebruiksruimten pakken niet alleen sociale problemen aan, ze verbeteren ook de leefbaarheid van de buurt,” concludeert Koster.